اثرات هیستوپاتولوژیک نانولوله‌های‌کربن چند دیواره بر کبد موش صحرایی

زمینه و هدف: کاربرد نانولوله‌های‌کربن در پزشکی، ممکن است سمّیت این ترکیبات را به‌همراه داشته باشد. در تحقیق حاضر اثرات نانولوله‌های‌کربن بر بافت کبد همراه با ایجاد فشارهای اکسیداتیو مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، غلظت‌های‌ 10 و 20 میلی‌گرم برکیلوگرم نانولوله‌های‌کربن چنددیواره عامل‌دارشده با ‌گروه‌های کربوکسیل (20-10 نانومتر) طی 21 مرحله، به‌صورت درون‌صفاقی به رت‌های نر تزریق شد و گروه شاهد سرم فیزیولوژیک را دریافت کردند. خونگیری و تشریح حیوانات در دو مرحله (24 و 144ساعت پس از آخرین تزریق) انجام گرفت. مقاطع بافتی با رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین - ائوزین از کبد تهیه و به‌وسیله میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفت. غلظت گروه‌های تیول و مالون‌دی‌آلدئید اندازه‌گیری شد و با استفاده از آنالیز واریانس یک‌طرفه تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: مطالعات بافت‌شناسی اختلالاتی نظیر پرخونی در سیاهرگ مرکز لوبولی، تجمع سلول‌های التهابی، بی‌نظمی سینوزوئیدها و واکوئله شدن هپاتوسیت‌ها را نشان داد که در دوز 20 میلی‌گرم برکیلوگرم و زمان 144 ساعت پس از تیمار، به‌طور معنی‌داری نسبت به گروه‌های دیگر بیشتر بود. در اولین خونگیری، مقدار گروه‌های تیول پلاسما در دوز 10 میلی‌گرم برکیلوگرم نسبت به سایر گروه‌ها افزایش (05/0p<) یافت و در دومین مرحله، مقدار مالون‌دی‌آلدئید در هر دو دوز نسبت به شاهد، افزایش معنی‌داری نشان داد (05/0p<). نتیجه‌گیری: احتمالاً، نانولوله‌های‌کربن ضمن تجمع و اتصال با اجزای مختلف سلولی در کبد و ایجاد فشارهای اکسیداتیو سبب اختلال در بافت کبد می‌شوند، اما با توجه به عدم مرگ‌ومیر در حیوانات، این اختلالات ممکن است با گذشت زمان کاهش یابند.